Prezentowany artykuł jest dowodem owocnej współpracy z seniorznaczyszacunek.pl
Urząd państwowy, którego główne zadanie polega na, staniu na straży i utrzymaniu ładu właściwego dla praworządności, nazywany jest w Polsce, instytucją prokuratury. W tym artykule, poznamy kilka faktów, związanych z historią prokuratury w niepodległej Polsce.
PROKURATURA W TRAKCIE OKRESU II RZECZPOSPOLITEJ.
Tradycja tego urzędu, sięga czasów zaborów oraz początków XIX wieku. Struktura organizacyjna prokuratury, zgodna z przepisami prawa, wprowadzonymi przez zaborców i obowiązującymi także na naszych terenach, przetrwała do momentu, odzyskania przez Polskę niepodległości. Ten wieloetapowy proces, zakończony ostatecznym sukcesem w 1918 roku, świętujemy dnia 11 listopada. Zanim to jednak nastąpiło, prokuratura stanowiła część tzw. aparatu państwowego. W państwie rosyjskim, był on odpowiednikiem tego, co obecnie, uznać możemy za rząd i służył centralnemu ośrodkowi, podejmującemu strategiczne decyzje, do skutecznego prowadzenia zadań, bieżącej polityki państwowej. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, elementy konstrukcyjne instytucji prokuratury, poddane były, częstym zmianom, co było nieodzownie związane, z przemianami ustroju politycznego, jakie miały wówczas miejsce w naszym kraju. W okresie międzywojennym, struktura organizacyjna prokuratury, nie uległa poważniejszym przekształceniom i nadal funkcjonowała, w oparciu o przepisy prawa zaborców. Podsumowując powyższy fragment, jednoznacznie należy stwierdzić, że instytucja prokuratury, nie była tworem typowo polskim i jako rodzaj urzędu, stanowiącego część składową aparatu państwowego, pojawiła się w obszarze władz państwowych, dzięki działaniom zaboru rosyjskiego. Jak państwu zapewne wiadomo, z lekcji historii, władze polskie i rosyjskie, w okresie trwania zaboru, aktywnie ze sobą współpracowały. Dla polityki państwa polskiego, było to związane z narzuconymi odgórnie zasadami scentralizowanej polityki rosyjskiej oraz bezkompromisowym przymusem, warunkującym niekiedy, przetrwanie obywateli społeczeństwa polskiego. Warto pamiętać, że w okresie tym, w Rosji, zaczęły się kształtować początki Związku Socjalistycznego Republik Radzieckich, który ostatecznie został ustanowiony na mocy traktatu z 30 grudnia 1922 roku.
ZMIANY W PROKURATURZE, ZWIĄZANE Z ODZYSKANIEM PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI.
Struktura organizacyjna prokuratury, zmieniła się, gdy Sejm RP postanowił wydać rozporządzenie oraz ustawę dotyczącą funkcjonowania polskiego prawa ustrojowego i sądów powszechnych. Podpisał je prezydent, Maciej Rataj, działający w zastępstwie Józefa Piłsudskiego, który oferowanego mu przez władze polskie urzędu prezydenckiego, zdecydował się nie przyjąć. Rozporządzenie z mocą ustawy, zatytułowane “Prawo o ustroju sądów powszechnych.”, jakie wydał Sejm 6 lutego 1928 roku, wprowadziło, obowiązujące prokuraturę regulacje prawne, które od tej pory, wiązały podejmowane przez nią działania z sądami, a nie jak miało to miejsce dotychczas, z organami rządu i aparatem scentralizowanej władzy. Prokurator Naczelny, stał się na mocy wprowadzonych rozporządzeniem zmian, odpowiednikiem współczesnego ministra sprawiedliwości. Ponieważ obydwie te funkcje połączone ze sobą, tworząc w ten sposób, celowo czy też nie, dwa ośrodki zarządzania prokuraturą. Z punktu widzenia rządu centralnego, instytucja prokuratury, podlegała decyzyjnie Ministerstwu Sprawiedliwości, natomiast jej bezpośrednie zadania i funkcjonowanie, nadzorował Sąd Najwyższy, sądy apelacyjne oraz sądy okręgowe. W ten sposób, zatwierdzone “Prawem o ustroju sądów powszechnych.” podporządkowanie prokuratury wobec władzy, oparto na zasadzie hierarchiczności i centralizmu państwowego. Naczelny Prokurator, był od tej pory, pierwszym oraz głównym organem prokuratury. Urząd ten, obowiązywała również funkcja zwierzchnia, wobec pozostałej części, stanowisk prokuratorskich w niepodległej Polsce, okresu II Rzeczpospolitej. Jako rodzaj stanowiska, urząd Naczelnego Prokuratora, został powołany do życia, dzięki przepisom dekretu z 1919 roku, w przedmiocie ustroju Sądu Najwyższego, który “Prawo o ustroju sądów powszechnych”, jedynie podtrzymywało. Niemniej, uznać należy, że obydwa wymienione akty prawne, miały ogromny wpływ i znaczenie, na kształtowanie się historii prokuratury w Polsce.