Czy tylko osoba, która odziedziczyła w spadku rolę może zostać właścicielem gospodarstwa? Nie. Choć to, kto jest rolnikiem, określa szereg ustaw i wymogów prawnych, a spełnienie ich jest przysłowiową… orką na ugorze.
W artykule dowiesz się kto jest rolnikiem w świetle polskiego prawa, jakie kwalifikacje należy posiadać aby legalnie zająć się rolą, w jaki sposób można nabyć ziemię pod gospodarstwo rolne i czy to wszystko naprawdę musi być takie skomplikowane.
Kto jest rolnikiem w świetle polskiego prawa?
Zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego z 2003 roku istnieje pojęcie „rolnika indywidualnego„. Jak można przeczytać na rządowej stronie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, ustawa określa kto jest rolnikiem indywidualnym w następujący sposób:
- Właściciel, użytkownik wieczysty, samoistny posiadacz lub dzierżawca nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha.
- Posiadacz kwalifikacji rolniczych.
- Osoba co najmniej od 5 lat zamieszkująca w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, do okresu tego zalicza się okres zamieszkiwania w innej gminie bezpośrednio poprzedzający zmianę miejsca zamieszkania, jeżeli w gminie tej jest albo była położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.
- Osoba prowadząca przez okres co najmniej od 5 lat osobiście to gospodarstwo (wymóg ten nie dotyczy rolników, którzy w dniu ogłoszenia wykazu nieruchomości Zasobu przeznaczonych do dzierżawy mieli nie więcej niż 40 lat – art. 29 ust. 3bb pkt 1 ustawy).
Jak spełnić wszystkie powyższe wymagania od tzw. zera? Nie jest łatwo. Na pierwszą przeszkodę, niemal przekreślającą całe przedsięwzięcie, można natrafić już w początkowym podpunkcie. Aby zostać rolnikiem należy posiadać nieruchomość rolną, jednak aby nabyć taką nieruchomość trzeba być rolnikiem. Błędne koło. Czy da się je ominąć? W niewielkim stopniu.
Sprawdź także: https://agropedia.pl/
Jak nabyć nieruchomość rolną?
W myśl ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, działka orna może zostać kupiona jedynie przez rolnika indywidualnego (kto jest rolnikiem indywidualnym można przeczytać w poprzednim akapicie). Istnieje jednak kilka wyjątków od powyższej zasady i przy odrobinie szczęścia, kupno gruntów rolnych może się udać nawet osobie nie będącej jeszcze w świetle prawa rolnikiem.
Tereny rolne do 100 arów może kupić każdy i nie ma tutaj żadnych prawnych obostrzeń nakładanych na kupującego przez ustawę rolniczą. Trzeba tylko pamiętać, że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa posiada prawo pierwokupu takiej działki przed kupującym niebędącym rolnikiem indywidualnym. Taka osoba (bez statusu rolnika) może też kupić więcej gruntów rolnych, ale żeby ominąć KOWR oraz obostrzenie dotyczące powierzchni, musi dokonać zakupu od bliskiego krewnego. Jeśli chce wykupić ziemię od niespokrewnionego ze sobą sprzedającego, będzie musiała (ona lub sprzedający) złożyć wniosek o zgodę na taką transakcję do wspomnianego już wielokrotnie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. KOWR wydaje decyzję m. in. na podstawie zobowiązania nabywcy do prowadzenia na kupowanej działce działalności rolniczej i ma uprawnienia do sprawowania nad tym kontroli w przyszłości. W praktyce taka decyzja jest trudna do uzyskania i poprzedzona wieloma formalnościami, których wymaga Dyrektor KOWR (na przykład obligatoryjne ogłoszenie przez sprzedającego chęci zbycia ziemi w sieciowym systemie KOWR i zwolnienie działki do sprzedaży, dopiero po miesiącu braku zainteresowania przez pozostałych rolników).
Kwalifikacje rolnicze.
Kto jest rolnikiem wykwalifikowanym? W odróżnieniu od zdobycia ziemi, zdobycie kwalifikacji jest dostępne dla każdego. Jest to bowiem nic innego jak wykształcenie rolnicze i to na niemalże dowolnym poziomie. Szkoła zawodowa na kierunku okołorolniczym, studia rolnicze trzyletnie lub podyplomowe, pięcioletni staż pracy w rolnictwie (potwierdzony przez ubezpieczenie w KRUS)- każda z tych opcji zalicza w myśl prawa podpunkt „kwalifikacje rolnicze”.
Szybki sposób na rolnictwo.
Jako najprostszy i najszybszy sposób na zostanie właścicielem gospodarstwa rolnego, w żartobliwy sposób określa się ślub z rolnikiem, ponieważ do wszystkich uprawnień wynikających z tytułu bycia rolnikiem indywidualnym wystarczy taki status u jednego ze współmałżonków.