Prezentowany materiał jest efektem współpracy z seksoteka.pl
W artykule przybliżony został temat ścigania osób uchylających się od obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z polskim systemem prawnym sytuacja taka może spowodować, że tematem zainteresuje się prokuratura. Kiedy jest więc możliwość otrzymania takiego wezwania?
Podstawa prawna obowiązku alimentacyjnego
Decydując się na powiększenie rodziny bierzemy odpowiedzialność za dziecko w każdej kwestii. Wraz z jego urodzeniem, zgodnie z ogólnym przekonaniem społeczeństwa, wspólnie powinniśmy brać udział w jego wychowaniu oraz pokrywać bieżące wydatki. Zostało to również nałożone na rodziców w przepisach prawa, o czym mówi kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 133 § 1 „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”. Co do zasady konieczność narzucenia na jednego z rodziców obowiązku alimentacyjnego pojawia się dopiero, gdy jeden z rodziców uchyla się od konieczności dokładania się do zaspokajania potrzeb swojego potomka, a dziecko na stałe zamieszkuje z drugim rodzicem.
W ostatnich latach często spotykamy się z sytuacją, kiedy rodzic na którego nałożono obowiązek alimentacyjny uchyla się od niego, a nawet dokłada wszelkich starań, aby go nie wykonywać. Nic więc dziwnego, że polskie prawo karne wprowadziło penalizację niewywiązywania się z omawianego obowiązku, a przepisy w tym zakresie zostały jeszcze zaostrzone w 2017 roku. Zgodnie więc z art. 209 § 1 kodeksu karnego „Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.
Należy zauważyć, że nieprzestrzeganie obowiązku alimentacyjnego określone zostało w przepisach prawa karnego, dlatego traktowane jest jako przestępstwo, a nie jedynie wykroczenie i tym samym podlega surowszym karom.
Kiedy możemy pociągnąć rodzica do odpowiedzialności karnej?
Śledząc temat obowiązku alimentacyjnego można zauważyć, że w ostatnich latach znacznie wzrosła liczba osób uchylająca się od niego. W związku z czym ustawodawca zdecydował się na zaostrzenie przepisów, dzięki którym bardziej realne staje się ściganie tych przestępców. Przede wszystkim, z powyżej przedstawionego przepisu (art.209§1) znikło słowo „uporczywie” co dało wiele możliwości osobom ubiegających się o odzyskanie zaległych pieniędzy. Nie mniej jednak nadal trzeba spełnić pewne warunki, aby przepis ten znalazł zastosowanie w życiu, a wymienia się wśród nich:
– sprecyzowanie wysokości obowiązku alimentacyjnego,
– powstanie zaległości w płaceniu alimentów,
– celowe działanie,
– niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
W związku z tym, żeby można było mówić o karnej odpowiedzialności za niedopełnienie obowiązku alimentacyjnego, trzeba wykazać faktyczną winę oskarżonego oraz udowodnić, że nie dopełnił on wszelkich starań, aby ten obowiązek spełnić.
Ściganie za niewypełnienie obowiązku alimentacyjnego
Przepisy prawa dokładnie charakteryzują podmioty mogące złożyć wniosek o ściganie sprawcy za niewypełnienie obowiązku alimentacyjnego, wśród nich wymienia się:
– osoby uprawnione do otrzymywania alimentów,
– organ pomocy społecznej,
– organ podejmujący działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
W każdym przypadku, aby organy ścigania mogły podjąć jakiekolwiek kroki, musi nastąpić złożenie wniosku przez uprawniony, wymieniony wyżej podmiot. Wyjątek stanowią świadczenia otrzymywane z funduszu alimentacyjnego, bowiem wówczas wszczęcie postępowania następuje z urzędu. Gdy zdecydujemy o wniesieniu sprawy, zgłoszenia możemy dokonać w wybranej prokuraturze lub jednostce policji. Nie ma to większego znaczenia, jednak zgodnie z właściwością miejscową prokuratury w sprawach o alimenty postępowanie nadzorowane i prowadzone będzie przez jednostkę, która jest najbliżej stale zamieszkującej lub czasowo przebywającej osoby pokrzywdzonej.